Eğitim süresi
Tavsiye edilen süre üç tam gündür. Zaman dar boğazı olması halinde, şirketin ihtiyaçlarına ve iç kültürüne bağlı olarak iki güne indirilebilir. Süre kısıtlamasına bağlı olarak, aşağıdaki içerikler gözden geçirilir.
Neden “Finansal okuryazarlık” eğitimi?
Finansçı olmayan kişilerin sahip olması gereken finansal bilgi ve beceriler “finansal okuryazarlık” olarak tanımlanmaktadır.
Farklı seviyelerde de olsa işçiden memura, çiftçiden tüccara, şirket-STK yönetiminden devlet yönetimine kadar, finansal işlemlere taraf olan herkesin temel finansal bilgilere ihtiyacı vardır. Finansal tercihlerde bulunan ve işlemlere taraf olanların; yaptıkları işlemlerin amacını, etkilerini ve sonuçlarını bilerek bilinçli tercihlerde bulunmaları toplumdaki toplam kaliteyi artıracak, kalkınma ve refaha katkı sağlayacaktır.
Finansal okuryazarlık, herkes için önemli olmakla beraber, bir şirketin yönetiminde sorumluluk alan her seviyedeki yöneticiler için daha da önemlidir. Çünkü bu yöneticiler, temel finansal bilgi ve becerilere, kendi yaşamları için ihtiyaç duydukları gibi yönettikleri faaliyetlerle ilgili olarak da buna ihtiyaçları vardır.
Finansal okuryazarlığın önemine bağlı olarak; Türkiye’de kapsamlı bir çalışma geliştirilmiş ve Haziran 2014’de finansal erişim, finansal eğitim, finansal tüketicinin korunması stratejisi ve eylem planlarına ilişkin Başbakanlık genelgesi yayınlanmıştır.
Yanlış bir kültürel algıya bağlı olarak Türkiye’de, finans ve muhasebe servislerinde çalışanların dışındaki yöneticilerin finansal okuryazarlık ihtiyacı henüz fark edilmemiştir. Yabancı şirketlerde satış-pazarlama, üretim, satın alma, İK, BT gibi alanlarda sorumluluk alan yöneticilerin hemen hemen tamamı finansal tabloları ve verileri rahatlıkla okuyup tartışır. Dönemsel durum değerlendirme toplantılarında, şirketlerin finansal tabloları ve bütçeler gündemin ilk sıralarında yer alır ve toplantı zamanının yaklaşık yarısını alır. Ülkemizde ise yöneticilerin %80-90’ının finansal okuryazarlığı olmadığını söylemek abartı olmaz.
Finansal uygulamalarla doğrudan bağlantısı olmayan yöneticilerin aldıkları kararların, yaptıkları uygulamaların da finansal sonuçları vardır. Yöneticilerin, aldıkları kararların şirketin finansal tablolarını nasıl etkileyeceğini önceden bilmesi çok önemlidir. Yöneticilerin temel finansal bilgi ve becerilere sahip olmasıyla, şirketin finansal performansı artar. Artan performanstan tüm çalışanlar, hissedarlar ve diğer taraflar pay alır ve şirket ailesinin refah seviyesi yükselir. Bu nedenle yönetim kademesi içinde yer alan herkesin finans ile ilgili temel bilgi ve becerilere sahip olması gereklidir. Hatta gerekli demekten öte zarurettir.
Eğitime kimler katılmalı?
Şirketin karar ve yönetim süreçlerinde yer alan:
- Şirket sahipleri ve hissedarların,
- Yönetim kurulu üyelerinin,
- Müdürlerin,
- Yöneticilerin katılması önerilir.
Eğitim metodu
Oturumlarda:
- Temel bilgiler kısa, öz, basit ve anlaşılabilir yöntemle sunulur.
Her aşamada katılımın sağlanması ve interaktif iletişim teşvik edilir.
İşlenen konunun özelliğine göre uygulama ve testler yapılır.
İşlenen konuyla ilgili genel değerlendirme ve tartışmalar yapılır. - EĞİTİM İÇERİĞİ
Finansal okuryazarlık eğitimi ile, finansçı olmayan her kademedeki yöneticinin temel seviyede bilgi ve beceri kazanması amaçlanmıştır. Okuryazarlık seviyesi bir “farkındalık” seviyesi olup “uzmanlık” seviyesi değildir.
Eğitim konuları
- Finans matematiği
- Muhasebe mantığı ve önemli muhasebe kavramları
- Finansal tablolar
- Finansal analiz
- Bütçe
- Anahtar performans göstergeleri (KPI)
- Finansal yönetim
- Finansal kriz ve kriz yönetimi
Finans Matematiği
İş yaşamında ve günlük yaşamda sıkça kullandığımız ortalama, vade, valör, faiz, kâr payı kavramlarının mantığı ve pratik formülleri verilir.
Katılımcıların iş yaşamında bu teknikleri uygulamaları beklenmez. Ancak, bu hesapların mantığını anlayarak, kendilerine verilen bilgi ve raporları yorumlaması beklenir.
Muhasebe Mantığı ve Önemli Muhasebe Kavramları
Şirketler için en önemli performans göstergesi finansal tablolardır. Finansal tablolar, muhasebe teknikleriyle hazırlanırlar. Yöneticilerin muhasebenin temel mantığını, temel kavramlarını, ilkelerini, muhasebe çeşitlerini, muhasebe çevrimini (hangi aşamalarda hangi işlemlerin yapıldığını), çift yanlı kayıt ve muhasebe denkliği mantığını, mizanın nasıl hazırlandığını bilmeleri halinde kendilerine verilen bilgilerin dayanağını daha iyi anlar ve yorumlarlar.
Bazen farklı tekniklerin uygulanması ile muhasebede farklı sonuçlar alınabilmektedir.
Bu eğitimle, finansal tablolarda farklı sonuçların sebepleri açıklanır. Hangi raporların hangi amaçlarla kullanılacağı konusunda bilgi verilir.
Temel muhasebe mantığını ve uygulama farklarının etkisini öğrenen yönetici muhasebe servisini daha etkin ve verimli yönetir veya daha kolay iletişim kurar. Bunların bilinmediği hallerde muhasebenin verdiği bilgiler tartışmasız doğru kabul edilir veya gereksiz gerginlikler başlar. Bu gerginlikler muhasebe verilerinin itibarsızlaştırılmasıyla da sonuçlanabilir. İtibarsızlaştırılan veriler yönetim aracı olarak kullanılamaz. Sonuçta, en önemli yönetim aracından mahrum kalınarak şirket yönetilemez.
Katılımcıların iş yaşamında muhasebe kavramlarını uygulamaları beklenmez. Ancak, kavramların mantığını anlayarak, kendilerine verilen bilgi ve raporları yorumlaması beklenir.
Finansal Tablolar
Şirketler için en önemli performans göstergesi finansal tablolardır. Bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu en önemli üç yönetim raporudur. Bu finansal tabloları okumayı bilmeyen yöneticiler profesyonel anlamda yönetim yapamazlar.
Üç temel tablo arasında sıkı bir ilişki vardır. Öz kaynaklar, kârlılık ve nakit döngüsü kavramları ve aralarındaki ilişkiyi öğrenen yöneticiler işlerini daha bilinçli yaparlar.
Katılımcılardan finansal tabloları hazırlaması beklenmez. Eğitim, yöneticilerin bu tabloların mantığının anlayarak kendilerine verilen tabloları okumalarına ve yorumlamalarına katkı sağlar.
Finansal Analiz
Finansal tablolar ve raporlar oran analizi, yatay analiz ve dikey analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilir. Yorum ve değerlendirme yaparken bu tekniklerin dışında dikkate alınması gereken detay bilgilere de ihtiyaç duyulabilir. Ayrıca çevresel faktörlerin de dikkate alınması gerekir. Bu teknikler uygulanmadan yapılacak yorumlar yüzeysel kalır ve yanlış kararların alınmasına yol açabilir.
Şirketler bazen dış finansal desteğe ihtiyaç duyarlar. Dış kaynaklara duyulan ihtiyaç, “finansal kaldıraç” analizi yapılarak değerlendirilir.
Şirketlerin işletme sermayelerini en uygun şekilde yönetmeleri gerekir. Atalet, kaynakların israfına yol açar. Yetersizlik ise şirketin nakit döngüsünü bozar. Nakit döngüsü sıkıntıları sürdürülebilirliği riske eder.
Finansal analizler içinde bir diğer önemli konu şirket için başa baş satış-ciro analizlerinin yapılmasıdır. Bu analiz yapılarak şirketlerin sürdürülebilirliği ve rekabet gücünün arttırılması için stratejiler belirlenir. Yapılan analiz ile birlikte şirketlerin daha sağlam temeller üzerine oturtulması sağlanır.
Özellikle ülkemizde enflasyon ve paranın değerinin zamanla değişmesi oldukça önemlidir. Eğitimde, enflasyona bağlı olarak değeri zamanla değişen varlık ve yükümlüklerin bugünkü değerinin (enflasyon uyarlaması) ve gelecekte yapılması planlanan yatırımların bugünkü değerinin (bugünkü değer) hesaplanma mantığı işlenir.
Katılımcılardan, finansal analizleri bizzat yapmaları beklenmez. Eğitim, yöneticilerin analiz mantığını anlayarak kendilerine verilen raporları okumalarına ve yorumlamalarına katkı sağlar.
Bütçe
Bütçe en önemli yönetim araçlarından biridir. Bütçe, finans, planlama veya muhasebe servisleri tarafından hazırlanır ve raporlanır. Ancak, her kademedeki yöneticinin bütçe hazırlanması aşamasına katılması ve sonuçlarını değerlendirmesi gerekir. Katılımcılık yoluyla toplu performans artışı sağlanabilir. Bu sebeple bütçe ilkelerinin, adımlarının, formatının ve takip yöntemlerinin herkes tarafından bilinmesi gerekir.
Katılımcılardan, doğrudan bütçe yapmaları beklenmez. Finansal okuryazarlık eğitimi ile katılımcıların bütçe ilkeleri, formatı ve bütçe takip yöntemleri hakkında bilgi sahibi olarak bütçeleme sürecinde daha katılımcı olmaları beklenir.
Anahtar performans göstergeleri (KPI)
Finansal analiz çalışmaları ile pek çok performans göstergesi bulunur ve raporlanır. Ancak etkin bir yönetim için bu göstergelerden en önemli olanlarının seçilmesi ve uçağın kokpitindeki göstergeler gibi her an gözetim altında tutulması gerekir. Bu amaçla performans göstergeleri tespit edilir, önem sıralaması yapılır, anahtar göstergeler seçilir ve seçilen göstergeler izlenir.
Eğitim alanların anahtar performansların tespiti ve takibi konularında belirleyici değil, katılımcı olmaları beklenir.
Finansal Yönetim
Finansal yönetimden finans servisleri ve üst yönetim sorumludur. Ancak, farkındalık oluşturmak ve iş birliğini arttırmak için her kademedeki yöneticinin yönetim hedefleri, finans fonksiyonu, işletme sermayesi yönetimi, risk yönetimi ve yatırım yönetimi konularında temel bilgilere sahip olması gerekir. Eğitimle finansal yönetimle ilgili olarak, farkındalık seviyesinde, genel bilgiler verilir.
Finansal Kriz ve Kriz Yönetimi
Zamanımızda küresel bazda veya ülke bazında finansal krizlerle karşılaşılmaktadır. Finansal krizle baş edebilmek için bütün birimlerin hatta bütün tarafların birlikte ve eşgüdüm halinde hareket etmesi beklenir. Finansal krizle baş edebilen şirketler, kriz bittiğinde eskisinden daha güçlü olarak hayatına devam edebilir. Bu süreci iyi yönetemeyen işletmeler ise faaliyetlerini durdurmak zorunda kalabilirler.
Finansal krizlerin yönetilebilmesi için kriz ve kriz gruplarının bilinmesi, kriz yönetim süreci, kriz yönetimi teknikleri ve planlarının önceden hazırlanması gerekir. Eğitimle bu konudaki temel bilgiler verilir.
Genel sonuç
Finansal okuryazarlık eğitimi ile, finansçı olmayan her kademedeki yöneticinin finansa dair temel bilgi ve iletişim becerilerine sahip olması sağlanır. Edinilen finansal bilgiler ve iletişim beceriler ile şirket içi ortak bir finansal iletişim dili tesis edilir. Aynı finansal dili konuşan yöneticiler şirketlerin kârlılık, rekabet ve sürdürülebilirlik gücünün arttırılmasına katkı sağlarlar.
Bu konu ile ilgili olarak bakılabilecek diğer program, makale ve bilgiler: